بررسی اثر معیار خاک در بیابان زایی با استفاده از مدل مدالوس (مطالعه موردی منطقه حبله رود)

از مهمترین چالش­های بشر در قرن حاضر در ابعاد گوناگون بیابان­زایی بوده که از آن تحت­عنوان تخریب اراضی نه تنها در مناطق خشک، نیمه­خشک و خشک نیمه­مرطوب بلکه در مناطق مختلف و به­ویژه کشورهای در حال توسعه یاد می­شود. مناسبترین روش برای بررسی عوامل مؤثر در تخریب اراضی و شدت بیابان­زایی از نظر متخصصان استفاده از مدل­های ارزیابی بیابان می­باشد. از مدل 1medalus به علت آسانی، در دسترس بودن داده­ها و سازگاری با شاخصهای مؤثرتر در تخریب اراضی استفاده شد. هدف از این تحقیق ارائه نقشه تخریب اراضی حوزه حبله­رود شمالی براساس معیار خاک و 6 شاخص آن مشتمل بر بافت، درصد مواد آلی، درصد سنگریزه عمقی (در درون پروفیل)، عمق خاک، میزان هدایت­الکتریکی و شیب است. بدین منظور ابتدا با کمک اطلاعات خاک­شناسی موجود و واحدهای کاری تعریف شده در منطقه، اقدام به حفر10 پروفیل خاک­شناسی، تشریح و نمونه­برداری در10 واحد خاک موجود در منطقه گردید و شاخصهای مورد نظر در آزمایشگاه اندازه­گیری شدند. سپس نقشه تخریب اراضی از امتیازدهی هر شاخص با کمک جدولهای مربوطه و میانگین هندسی بدست آمد. در نهایت داده­ها با کمک نرم­افزارspss  و روش (one-way anova) تجزیه واریانس آماری شدند تا مقایسه­ای بین شاخصها در خاک منطقه صورت گرفته و تعیین شود که آیا بین آنها اختلاف معنی­داری وجود دارد یا خیر. نتایج نشان می­دهد که 16/4% از کل منطقه در کلاس بیابان­زایی با شدت کم تخریب منابع خاک قرار گرفته و اختلاف معنی­داری بین شاخصها در سطح 05/0 وجود ندارد و تنها اختلاف معنی­دار در درصد سنگریزه خاک سطحی و در سطح 01/0 می­باشد